Bánh Chưng, bánh Tét là món ăn không thể thiếu trong ẩm thực ngày Tết của mỗi gia đình Việt. Là linh hồn Tết Việt - bánh chưng và bánh tét là những món ăn không chỉ ngon mà còn lại mang rất nhiều ý nghĩa đậm chất dân tộc.

Nguồn gốc bánh Chưng

Theo truyền thuyết, vào đời vua Hùng thứ 6, nhà vua muốn tìm một loại lễ vật để cúng Tiên Vương. Trong khi những người con khác mang đến sơn hào hải vị, thì chàng hoàng tử thứ mười tám là Lang Liêu khi được thần nhân mách bảo, đã mang đến hai món bánh ngon làm từ hạt gạo thân thuộc là bánh chưng và bánh giầy.

Tượng trưng cho Đất, chiếc bánh chưng có hình dáng vuông vức, đẹp mắt, nhân bên trong là thịt mỡ với đậu xanh, bên ngoài là những hạt nếp chắc mẩy được gói cẩn thận bằng lá dong và luộc chín.

Tượng trưng cho Trời, bánh giầy tròn, trắng muốt được làm từ nếp quết nhuyễn, dẻo và thơm. Hai chiếc bánh là Trời Đất, ôm lấy vạn vật, là công ơn dưỡng dục của cha mẹ, chẳng gì trên đời này có thể sánh bằng.

Nguồn gốc bánh Tét

Bánh Tét có nguồn gốc từ thời vua Quang Trung cứu quốc. Trong cuộc chiến với quân Thanh, người được tặng một loại bánh hình trụ gói trong lá chuối.

Vua khen ngon và hỏi về nguồn gốc của món ăn này. Một quân lính kể rằng đó là món bánh người vợ quê nhà thường làm cho họ mang theo khi ra đường, và mỗi lần ăn lại nhớ đến gia đình và quê hương. Vua Quang Trung rất cảm động và quyết định đặt tên cho món bánh này là “bánh Tết”  (tức bánh Tét).

Cách làm bánh Chưng, bánh Tét

Nguyên liệu:

Gạo nếp

Đậu xanh đã bóc vỏ

Lạt tre: 1 bó

Thịt ba chỉ

Lá chuối (tàu lá dài, còn nguyên vẹn): 1 bó

Gia vị: Muối, hạt nêm, tiêu xay….

Các bước sơ chế nguyên liệu

Ngâm gạo vào chậu khoảng 8 tiếng. Sau đó vớt gạo ra và để ráo.

Đậu xanh: rửa sạch và gỡ bỏ vỏ đậu xanh. Sau đó, ngâm đậu xanh trong nước khoảng 4 tiếng để đậu nở mềm. Vớt đậu ra để ráo sau đó cho ít muối vào đảo đều.

Thịt ba chỉ cắt thành miếng và ướp đều gia vị.

Chuẩn bị lạt tre, cắt thành những sợi dài với chiều ngang khoảng 0,5cm để sử dụng cho việc gói bánh. Chuẩn bị lá chuối, lá dông rửa sạch và để ráo nước.

Cách gói bánh Tét

Đặt một lá chuối phẳng trên mâm, xếp 2 miếng lá chuối cạnh nhau và đặt thêm 1 miếng lá vào giữa chúng.

Đặt gạo nếp vào phần giữa của lá chuối, trải đều và mỏng trên lá. Tiếp theo, thêm nhân đậu xanh vào trên lớp gạo. Sau đó, đặt thịt ba chỉ vào giữa phần nhân bánh. Tiếp theo, thêm đậu xanh và gạo nếp lên trên để bao phủ hoàn toàn phần thịt.

Cuốn bánh theo chiều dọc sao cho gạo bao quanh nhân bánh và lá chuối bên ngoài. Sau đó, sử dụng lạt tre hoặc dây thừng để buộc chặt bánh ở cả hai đầu là hoàn tất.

Cách gói bánh Chưng

Trước tiên, để tiến hành gói bánh chưng bạn cần xếp khoảng 4 miếng lá dong vào khuôn, mỗi lá gập ngang lại tạo thành 1 đường thẳng, đặt lá dong theo đường thẳng và xếp vào 4 góc của khung. Tiếp theo, rải nếp đều 4 góc để tránh bánh bị lồi lõm, cho đậu xanh và thịt heo đã ướp vào rồi cuối cùng lại cho thêm một lớp đậu xanh và rải nếp phủ lên.

Sau đó, gấp lá dong lại, dùng 1 tay giữ miệng gấp rồi nhấc khuôn lên và lấy dây buộc 2 vòng theo hình chữ thập. Lưu ý, không buộc dây quá chặt để tránh bánh nở không đẹp và ngon.

Ý Nghĩa của bánh Chưng, bánh Tét ngày Tết

Thể hiện lòng biết ơn tổ tiên

Bánh chưng, bánh giầy là những món bánh truyền thống của người Việt không thể thiếu trong mâm cỗ cúng ông bà tổ tiên. Những chiếc bánh ngọt này không chỉ có ý nghĩa văn hóa mà còn thể hiện tình cảm, lòng biết ơn mà thế hệ mai sau dành cho ông bà.

Thể hiện tình yêu thương

Bánh chưng, bánh tét không chỉ là biểu tượng của nền văn minh lúa nước mà còn thể hiện tình yêu quê hương, đất nước, gia đình. Gói gém những chiếc bánh tượng trưng cho tình cảm của con cháu dâng cúng ông bà, tổ tiên.

Thể hiện sự sung túc, sum vầy

Bánh chưng, bánh tét cũng là một phần không thể thiếu trong ngày Tết Nguyên đán, biểu trưng cho sự sung túc, tròn đầy. Trong mỗi mâm cỗ Việt, hai loại bánh Tết này còn thể hiện sự mong cầu một năm mới hạnh phúc và ấm no.

Không những thế, bánh Tét còn truyền tải vẻ đẹp bình dị của cuộc sống nông thôn. Màu xanh của lớp nhân đậu và màu vàng của lớp vỏ bánh gợi lên hình ảnh của cảnh quê, nơi xanh ngút ngàn đồng lúa và màu vàng của mặt trời chiếu sáng.