Tết Hàn Thực, hay còn gọi là Tết Bánh Trôi Bánh Chay, diễn ra vào ngày mùng 3 tháng 3 Âm lịch hàng năm. Đây là một ngày lễ truyền thống mang đậm dấu ấn văn hóa của người Việt Nam. Tết Hàn Thực năm 2024 sẽ rơi vào ngày 11 tháng 4 dương lịch.

Nguồn gốc Tết Hàn Thực

Tết Hàn Thực có nguồn gốc từ Trung Quốc, gắn liền với câu chuyện về Giới Tử Thôi - một vị hiền sĩ thời Xuân Thu. Để giữ gìn khí tiết, Giới Tử Thôi đã cùng mẹ ẩn cư vào núi. Khi vua Tấn Văn Công tìm về, ông đã đốt núi để buộc Giới Tử Thôi ra, nhưng ông nhất quyết không chịu khuất phục. Sau khi Giới Tử Thôi hy sinh, vua Tấn Văn Công lấy ngày 3 tháng 3 Âm lịch để tưởng nhớ ông và đặt tên là Tết Hàn Thực.

Bánh trôi nước

Bánh trôi nước, bánh chay là những món ăn quen thuộc vào ngày Tết mang nhiều ý nghĩa tốt đẹp, là kết tinh của nét đẹp văn hóa và bản sắc của người Việt. Được làm từ bột nếp nặn thành những viên tròn nhỏ, bên trong có nhân đường phèn hoặc đậu xanh. Bánh trôi nước thường được ăn trong dịp Tết Hàn Thực, vào ngày mùng 3 tháng 3 âm lịch.

Bánh trôi nước có hai loại: bánh trôi và bánh chay. Bánh trôi có nhân ngọt, thường là đường phèn hoặc đậu xanh. Bánh chay có nhân mặn, thường là đậu xanh hoặc vừng đen.

Cách làm bánh trôi nước cũng khá đơn giản. Đầu tiên, người ta sẽ nhào bột nếp với nước cho đến khi mịn và dẻo. Sau đó, nặn bột thành những viên tròn nhỏ, bên trong có nhân. Bánh trôi được luộc trong nước sôi cho đến khi nổi lên. Bánh trôi nước thường được ăn cùng với nước đường gừng.

Bánh trôi nước là một món ăn ngon và ý nghĩa. Nó tượng trưng cho sự sum vầy, đoàn viên của gia đình. Bánh trôi nước cũng là một món ăn truyền thống, thể hiện nét đẹp văn hóa của Việt Nam

Ý nghĩa của của bánh trôi, bánh chay trong ngày Tết Hàn Thực

Bánh trôi, bánh chay đều được làm từ bột gạo nếp mang đậm ý nghĩa của văn hóa lúa nước Việt Nam tương tự như bánh chưng, bánh giầy.

Hình ảnh bánh trôi, bánh chay được nặn hình tròn thể hiện truyền thống "uống nước nhớ nguồn". 

Bánh trôi tượng trưng cho 50 người con theo mẹ Âu Cơ đi xuống biển, bánh chay lại thể hiện cho 50 nguồi còn theo cha Lạc Long Quân lên rừng xây dựng cuộc sống ấm no hạnh phúc cho thế gian./.

Tục lệ Tết Hàn Thực ở Việt Nam

Một mâm cúng được kính dâng cho tổ tiên trong ngày Tết Hàn Thực, thường được chuẩn bị các món như sau:

• Bánh trôi, bánh chay: Khi cúng bánh trôi, bánh chay, bạn cần đảm bảo số lượng 3 hoặc 5 bát bánh chay và 3 hoặc 5 bát bánh trôi là chuẩn nhất.
• Hoa tươi và trầu cau: Khi chưng nên chuẩn bị các loại hoa mang ý nghĩa may mắn như hoa đồng tiền, hoa huệ trắng,… và thường mọi người sẽ chọn chưng hoa cúc với ý nghĩa cầu mong tài lộc, may mắn. Về phần trầu cau cũng cần chọn loại tươi mới và chưng với số lẻ 3 hoặc 5 đĩa.
• Mâm ngũ quả: Bạn có thể tùy chọn loại quả theo sở thích của gia đình nhưng vẫn đảm bảo 5 loại quả khác nhau. Ngoài ra, để cầu mong nhiều điều tốt đẹp hơn, gia chủ có thể chọn 5 loại quả có màu sắc tượng trưng cho ngũ hành như quả màu vàng tượng trưng cho hành Kim, quả màu đỏ tượng trưng cho hành Hỏa,...
• Nước sạch: Ý nghĩa là sự tinh khiết, ngụ ý thể hiện tấm lòng chân thành của gia đình với bậc tổ tiên.

Ý nghĩa Tết Hàn Thực

Tết Hàn Thực là một ngày lễ quan trọng trong văn hóa truyền thống của người Việt Nam và mang nhiều ý nghĩa để tưởng nhớ công ơn các vị tiên hiền, những người có công dựng và giữ nước, thể hiện lòng biết ơn vơi tổ tiên cũng như góp phần gìn giữ và phát huy những nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc Việt Nam

Tết Hàn Thực là dịp để người Việt Nam tưởng nhớ đến công ơn dưỡng dục của tổ tiên, thể hiện lòng thành kính và biết ơn đối với những người đã khuất. Đây cũng là dịp để gia đình quây quần bên nhau, gìn giữ những nét đẹp truyền thống của dân tộc.

Ngày nay, do cuộc sống bận rộn, một số tục lệ trong Tết Hàn Thực không còn được thực hiện phổ biến như trước. Tuy nhiên, ý nghĩa và giá trị tinh thần của Tết Hàn Thực vẫn được gìn giữ. Tết Hàn Thực là một nét đẹp văn hóa truyền thống cần được bảo tồn và phát huy trong đời sống hiện đại.

Tết Hàn Thực là một ngày lễ truyền thống mang đậm dấu ấn văn hóa của người Việt Nam. Đây là dịp để chúng ta tưởng nhớ đến công ơn dưỡng dục của tổ tiên, thể hiện lòng thành kính và biết ơn đối với những người đã khuất. Giữ gìn và phát huy những nét đẹp truyền thống của Tết Hàn Thực là góp phần bảo vệ bản sắc văn hóa dân tộc.