Sân bay Khe Gát là một sân bay quân sự dã chiến tại Bố Trạch, Quảng Bình, Việt Nam. Căn cứ này được xây dựng mất khoảng 7 tháng trong năm 1969 và giữ vai trò quan trọng đối với Không quân Nhân dân Việt Nam trong Trận Đồng Hới vào tháng 4/1972. Ngày nay, căn cứ là một phần của đường Hồ Chí Minh thu hút đông đảo du khách đến tìm hiểu và khám phá.

Vị trí sân bay Khe Gát

Trên cung đường Hồ Chí Minh đoạn đi qua địa phận xã Xuân Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình để lên đèo Đá Đẽo về huyện Minh Hóa, những người khách phương xa sẽ thấy thú vị khi đi qua một đoạn đường dài gần 2 km, khá rộng so với các đoạn đường trước đó. Sân bay Khe Gát được xây dựng bí mật ấy nằm ở thôn Khe Gát, xã Xuân Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình, một trong những di tích lịch sử Quảng Bình của hệ thống di tích lịch sử Đường Hồ Chí Minh nằm trong lòng Di sản Thiên nhiên thế giới Vườn Quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng.

Trận đánh huyền thoại

Chiều ngày 19/4/1972, Trạm rađa 403 ở Nhật Lệ (Đồng Hới, Quảng Bình) phát tín hiệu cảnh báo về một nhóm tàu chiến của Mỹ xuất hiện ngoài khơi bờ biển Nhật Lệ đến Bố Trạch. Nhóm tàu chiến này gồm các tàu: tuần dương hạm USS Oklahoma City, hai khu trục hạm là USS Higbee và USS Lloyd Thomat, cùng với tàu hộ tống tên lửa USS Sterett.

Vào khoảng 17 giờ, một trong những chiếc MiG-17 tấn công trực tiếp vào tàu USS Higbee với một quả bom BETAB-250 (250 kg, 550 lb), sau khi bắn trượt mục tiêu hai lần trong hai lần tấn công trước đó. Cuộc tấn công làm tê liệt tháp súng 12 ly 7 của tàu Higbee, làm giảm chức năng lái và động cơ đẩy của nó, và làm bị thương 4 thủy thủ trên boong. Một chiếc MiG-17 khác đã ném bom hàng loạt xuống tàu USS Oklahoma City nhưng không trúng mục tiêu. Người Mỹ đã trả đũa bằng cách tấn công vào Vinh và Đồng Hới trong cùng một ngày và những ngày sau đó, và một cuộc không kích với 33 máy bay trong ngày 22/04 vào sân bay, phá hủy một chiếc MiG (không rõ loại) và làm bị thương nhiều người khác có mặt lúc đó.

Sân bay dã chiến Khe Gát có ý nghĩa lịch sử đặc biệt. Đây là sân bay chỉ có một biên đội, một lần xuất kích đánh một trận duy nhất và thành công. Đây là một chiến công xuất sắc của Bộ đội Không quân Việt Nam, trở thành huyền thoại trong lịch sử chống Mỹ cứu nước.

Sân bay Khe Gát ngày nay

Sân bay Khe Gát nay không còn nguyên trạng, nhưng với sự kiện độc đáo, sân bay được xem là một di tích lịch sử đặc biệt trong hệ thống di tích lịch sử đường Hồ Chí Minh. Ngày nay tại sân bay Khe Gát tỉnh Quảng Bình được đa số các du khách ghé thăm khi nhớ về lịch sử anh dũng, chiến thắng oanh liệt hi sinh vì Tổ Quốc thân yêu. Đặc biệt là các cô chú lớn tuổi, các cựu chiến binh may mắn còn sống sót sau khi trải qua trận chiến huyền thoại.

Chiến tranh đã qua đi nhưng lịch sử vẫn còn đó, không chỉ sân bay Khe Gát tỉnh Quảng Bình mà còn rất rất nhiều những di tích lịch sử khác còn sót lại trên mảnh đất dân tộc Việt nam. Những dấu ấn lịch sử sẽ và sống mãi trong lòng của mỗi người con, lòng tự hào về dân tộc, về một đất nước tuy còn nhỏ bé nhưng sẽ quyết chiến đấu đến cùng để bảo vệ Tổ Quốc dù cho có trăm ngàn gian khổ thậm chí là hy sinh vẫn tự hào nói rằng tôi là một người con của Việt Nam. Sân bay Khe Gát ngày nay là một phần không thể thiếu trên con đường mòn Hồ Chí Minh, tuyến đường huyết mạch trên dãy Trường Sơn – trở thành một huyền thoại của không quân Việt Nam trong hành trình giải phóng đất nước.