Hang Tám Cô, hay còn gọi là hang 8 Thanh niên xung phong, là di tích lịch sử gắn liền trong chiến tranh kháng chiến chống Mỹ. Hang Tám Cô nằm trên km16 trên con Đường 20 - Quyết Thắng thuộc xã Tân Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình. Đây là một trong những “tọa độ lửa” những năm 1971 – 1972.

Vào thời điểm đó, 8 thanh niên xung phong này đang làm nhiệm vụ tại trạm giao liên thuộc hang Tám Cô. Khi máy bay Mỹ ném bom, họ đã kịp chạy vào hang trú ẩn, nhưng do bom trúng trực tiếp vào cửa hang nên cửa hang đã bị lấp vùi bằng tảng đá lớn.

Nhắc lại về huyền thoại lịch sử dân tộc

Thực hiện chiến dịch vận chuyển mùa khô 1970–1971, Bộ Tư lệnh Đoàn 559 quyết định tăng c­ường thêm lực lượng thanh niên xung phong của các tỉnh thuộc Quân khu 4 cho tuyến đường. 8 thanh niên xung phong nguyên quán huyện Hoằng Hoá, tỉnh Thanh Hoá thuộc Đại đội 217 đ­ược Đoàn 559 bổ sung vào Đội Thanh niên xung phong 25, Ban xây dựng 67 công tác tại tuyến đường từ ngày 20/6/1971.

Ngày 7/6/1972, Đội Thanh niên xung phong 25 đ­ược tuyên dương tập thể Anh hùng Lao động với những thành tích phá bom thông tuyến, ngày đêm bám mặt đường, bảo đảm cho hàng chục ngàn xe pháo và bộ đội vượt đư­ờng an toàn chi viện cho chiến tr­ường miền Nam trong khi quân đội Hoa Kỳ liên tục dội bom xuống khu vực. Ước tính mỗi ngư­ời phải chịu đựng trên 600 quả bom cỡ lớn và hàng vạn tấn bom đạn các loại.

Ngày 14/11/1972, Đại đội Thanh niên xung phong 217 nhận đ­ược lệnh của Bộ Tư­ lệnh Đoàn 559: cấp tốc giải toả giao thông cho đoàn xe quân sự gồm 150 chiếc vượt qua tuyến đường chở vũ khí, hàng hoá vào miền Nam. Do tình hình trong chiến trường miền Nam mau lẹ, việc thua trận tại một số trận đánh khiến quân đội Hoa Kỳ liên tục điều không lực tấn công tuyến đường.

Trong ngày máy bay Hoa Kỳ "cày xới" tuyền đường, hết lượt này đến lượt khác, khi máy bay đi đội thanh niên xung phong lại xông ra làm đường sau đó rút về hầm khi có báo động. Chiều 14/11/1972, khi việc khôi phục giao thông sắp hoàn thành thì có báo động máy bay Hoa Kỳ oanh tạc, các chiến sĩ trong đơn vị đã kịp rút về hầm trú ẩn, 8 thanh niên xung phong chỉ kịp chạy vào trú ẩn tại một hang đá lớn.

Khi hết máy bay, các tổ thanh niên xung phong lại tiếp tục lao ra mặt đ­ường. Mọi ng­ười hoảng hốt khi một tảng đá lớn lấp kín cửa hang nơi có 8 thanh niên xung phong đang ẩn nấp. Ngay lập tức chỉ huy Đội thanh niên xung phong 25 và Binh trạm 14 đã tìm mọi biện pháp để cứu đồng đội nhưng ph­ương tiện cứu trợ ít ỏi, thô sơ, và thời gian chiến tranh cấp bách nên không thể cứu được 8 thanh niên xung phong trong hang.

 >>> Tham quan hang Tám Cô tại đây.

Câu chuyện về những con số 8

Đến với hang Tám Cô Quảng Bình, bạn sẽ có dịp nghe được những câu chuyện tâm linh về con số 8. Đầu tiên phải kể đến số lượng thống kê xe tăng và xe tải đã sử dụng trong cuộc chiến tranh chống Mỹ năm 1972 trên đoạn đường này là số 8. Thứ hai là việc những cây chuối rừng tại hang Tám Cô Quảng Bình đều ra một buồng 8 nải. Bên trong hang Tám Cô Quảng Bình có một cặp tắc kè Trường Sơn sinh sống và vô tình những quả trứng mà chúng sinh ra là con số 8. 

Ngoài chuyện về những con số 8, người dân quanh đây còn truyền tai về tiếng tắc kè giữa buổi Lễ kỷ niệm 50 năm ngày mở đường Trường Sơn ở hang Tám Cô Quảng Bình.

Với lòng biết ơn sâu sắc đối với sự hy sinh anh dũng của 8 thanh niên xung phong, năm 1988, Hang Tám Cô đã được công nhận là di tích lịch sử cấp quốc gia đường Hồ Chí Minh. Năm 2010, Chủ tịch Nước đã truy tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng Vũ trang Nhân dân cho tập thể liệt sỹ TNXP hy sinh tại hang Tám Cô.

Ngày nay, Hang Tám Cô là một địa điểm du lịch tâm linh nổi tiếng ở Quảng Bình. Hàng năm, vào dịp đầu năm, nơi đây thu hút đông đảo du khách thập phương đến dâng hương, tưởng nhớ đến 8 thanh niên xung phong anh hùng cũng như để cầu bình an mong một năm mới thuận lợi.

Nếu có dịp ghé thăm vùng đất Quảng Bình, đây là một địa điểm du lịch tâm linh bạn không nên bỏ lỡ. Đến với Hang Tám Cô, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ của núi rừng Quảng Bình, mà còn được lắng nghe những câu chuyện lịch sử hào hùng về sự hy sinh của 8 thanh niên xung phong. Đây là một địa điểm du lịch tâm linh ý nghĩa, giúp du khách hiểu thêm về lịch sử hào hùng của dân tộc Việt Nam.